सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठात इस्रोच्या संयुक्त संशोधन कार्यक्रमासाठी अर्ज सुरू; अंतिम तारीख 14 नोव्हेंबर
पुणे | सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ आणि इस्रो यांच्या संयुक्त सहकार्याने राबविण्यात येणाऱ्या संयुक्त संशोधन कार्यक्रम 2025-2026 साठी अर्ज प्रक्रिया सुरू झाली आहे.
यापूर्वी 31 ऑक्टोबर ही अंतिम तारीख ठरविण्यात आली होती, मात्र आता ती वाढवून 14 नोव्हेंबर करण्यात आली आहे. या कार्यक्रमासाठी इस्रोने सावित्रीबाई फुले विद्यापीठाशी संलग्न किंवा संबंधित संशोधकांकडून अर्ज मागवले आहेत.
इस्रो–SPPU स्पेस टेक्नॉलॉजी सेलचे संचालक प्रा. अरविंद शालिग्राम यांनी सांगितले की, “1998 पासून SPPU हे देशातील एकमेव असे विद्यापीठ आहे जे सातत्याने इस्रोसोबत संशोधन करत आहे. IIT संस्थांव्यतिरिक्त इतक्या काळ इस्रोसोबत काम करणारी ही एकमेव शैक्षणिक संस्था असून त्यामुळे SPPU ला विशेष ओळख मिळाली आहे ,आतापर्यंत 215 प्रकल्प पूर्ण झाले आहेत.
ISRO-SPPU संयुक्त संशोधन कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट
या उपक्रमाचा हेतू विद्यार्थ्यांना आणि संशोधकांना अंतराळ संशोधन क्षेत्रात नवकल्पना विकसित करण्यास प्रोत्साहन देणे हा आहे. आतापर्यंतच्या प्रकल्पांमध्ये सेन्सर डेव्हलपमेंट, इंधन विकास, इमेज प्रोसेसिंग, सॉफ्ट लँडिंग तंत्रज्ञान आणि मायक्रोग्रॅव्हिटीमधील वनस्पतींच्या वाढीवरील संशोधन यांसारख्या विषयांचा समावेश होता. या प्रकल्पांमधून इस्रोच्या मोहिमांना थेट योगदान मिळाले आहे.
अर्ज प्रक्रिया
अर्ज सादर करण्यासाठी विषयांची यादी आणि मार्गदर्शक सूचना इस्रोच्या अधिकृत वेबसाइट वर उपलब्ध आहेत. संशोधकांनी आपले प्रस्ताव ऑनलाइन सादर करावेत. योग्य स्वरूपात सादर केलेले प्रस्ताव पुढील निवड प्रक्रियेसाठी विचारात घेतले जाणार आहेत.
निवड प्रक्रिया कशी असेल ?
ही प्रक्रिया तीन टप्प्यांत पार पडते:
- प्राथमिक समिती परीक्षण: प्राप्त प्रस्तावांची छाननी केली जाते.
- सादरीकरण टप्पा: निवडलेल्या संशोधकांकडून सादरीकरण घेतले जाते.
- अंतिम निवड: इस्रोचे वैज्ञानिक थेट सहभाग घेतात आणि पात्र प्रकल्प इस्रो मुख्यालयाकडे पाठवले जातात.
यानंतर निवडलेले प्रकल्प भारतातील विविध प्रयोगशाळा आणि संशोधन केंद्रांना वितरित केले जातात.
संशोधन विषयांची यादी
या कार्यक्रमांतर्गत खालील क्षेत्रांवर संशोधन केले जाते –
- सॅटेलाइट टेक्नॉलॉजी
- स्पेस सायन्स
- लॉन्च सिस्टीम्स
- रिमोट सेन्सिंग
- हायड्रोजन इंधन विकास
- इमेज प्रोसेसिंग
- मशीनिंग आणि सेन्सर टेक्नॉलॉजी
संशोधनासाठी आर्थिक सहाय्य
निवड झालेल्या प्रकल्पांना इस्रोकडून आर्थिक सहाय्य मिळते. यात उपकरणे, प्रयोगशाळा वापर आणि संशोधनासाठी आवश्यक साधनांचा समावेश असतो. सहाय्याची रक्कम प्रकल्पाच्या स्वरूपानुसार ठरवली जाते.
❓FAQ
प्रश्न 1: कोण अर्ज करू शकतो?
उत्तर: सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाशी संलग्न प्राध्यापक, संशोधक आणि विद्यार्थी अर्ज करू शकतात.
प्रश्न 2: अर्ज कसा करायचा?
उत्तर: अर्ज इस्रोच्या अधिकृत संकेतस्थळावर ऑनलाइन भरता येतो.
प्रश्न 3: निवड प्रक्रिया किती पारदर्शक आहे?
उत्तर: निवड प्रक्रियेत इस्रोचे वैज्ञानिक थेट सहभाग घेतात आणि अंतिम निर्णय इस्रो मुख्यालयाकडून घेतला जातो.
प्रश्न 4: कोणते प्रकल्प स्वीकारले जातात?
उत्तर: इस्रोच्या मोहिमांशी थेट किंवा अप्रत्यक्षपणे संबंधित संशोधन प्रकल्पांना प्राधान्य दिलं जातं.
प्रश्न 5: या कार्यक्रमाचा मुख्य फायदा काय आहे?
उत्तर: संशोधकांना इस्रोच्या प्रत्यक्ष प्रकल्पांवर काम करण्याची आणि भारताच्या अंतराळ संशोधनात योगदान देण्याची सुवर्णसंधी मिळते.
