१२वीत कमी गुण मिळाले? काळजी करू नका – यशाचे दार अजूनही खुले आहे!
१२वी मध्ये कमी गुण मिळाले तरी तुमच्यासाठी सर्वोत्तम करिअर पर्याय खुले आहेत ,म्हणून काळजी करायचं काहीच कारण नाही. खरं सांगायचं तर, गुण हे आयुष्यातल्या यशाचं एकच मोजमाप नसतं. तुमच्यातली मेहनत, शिकायची इच्छा आणि योग्य दिशा – हेच खरे गेम बदलणारे घटक असतात, म्हणजेच भविष्य अजूनही तुमच्या हातात आहे.
१. स्किल-बेस्ड आणि डिप्लोमा कोर्सेस
हे कोर्सेस साधारणपणे काही महिन्यांचे असतात आणि थेट कामाला लागणारी कौशल्यं शिकवतात. म्हणजे, नोकरीसाठी किंवा छोटा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी एकदम परफेक्ट पर्याय.
उदाहरणं:
- डिजिटल मार्केटिंग
- ग्राफिक डिझाइन / अॅनिमेशन
- फोटोग्राफी / व्हिडिओग्राफी
- वेब डेव्हलपमेंट
- फॅशन डिझायनिंग
- इव्हेंट मॅनेजमेंट
- हॉटेल मॅनेजमेंट
२. ITI कोर्सेस (Industrial Training Institute)
अशा कोर्सेसमुळे उद्योगांमध्ये थेट कामाची संधी मिळते. व्यावहारिक प्रशिक्षणावर भर असल्याने लगेच रोजगार मिळवता येतो.
लोकप्रिय ITI कोर्सेस:
वेल्डर, इलेक्ट्रिशियन, फिटर, मशीनिस्ट, मोटर मेकॅनिक
३. स्पर्धा परीक्षा
गुण कमी असले तरी सरकारी आणि खासगी क्षेत्रातल्या नोकऱ्यांसाठी परीक्षा देणं शक्य आहे.
मुख्य परीक्षा:
SSC CHSL, रेल्वे ग्रुप D, पोलीस भरती, बँकिंग क्लर्क, MPSC लघु सेवा
ओपन युनिव्हर्सिटी आणि डिस्टन्स लर्निंग
ज्यांना नोकरी करत करत शिक्षण पूर्ण करायचं आहे, त्यांच्यासाठी हा पर्याय खूप उपयोगी ठरतो. वेळेचं बंधन नसल्याने तुम्ही स्वतःच्या गतीने शिकू शकता.
प्रमुख युनिव्हर्सिटीज:
IGNOU, YCMOU
उपलब्ध कोर्सेस:
BA, BCom, BCA, BSc, IT, Journalism, Management
ऑनलाईन कोर्सेस आणि सर्टिफिकेशन
आजकाल घरी बसून शिकणं खूप सोपं झालं आहे. अनेक वेबसाईट्सवर उत्तम दर्जाचे कोर्सेस मिळतात.
प्लॅटफॉर्म्स:
- Coursera – जागतिक युनिव्हर्सिटीजचे कोर्सेस
- Udemy – आपल्या वेळेनुसार शिकता येतं
- edX – Harvard, MIT सारख्या संस्थांचे कोर्सेस
- Google Skillshop – Google चे अधिकृत कोर्सेस
- Skill India – महाराष्ट्र सरकारचं स्किल पोर्टल
लोकप्रिय कोर्सेस:
डिजिटल मार्केटिंग, कोडिंग, व्हिडिओ एडिटिंग, सोशल मीडिया मॅनेजमेंट
एन्ट्री-लेव्हल जॉब्स
जर लगेच काम सुरू करायचं असेल, तर या क्षेत्रात सुरुवात करणे योग्य ठरेल.
BPO / KPO, डेटा एंट्री, सेल्स / मार्केटिंग, कस्टमर सर्व्हिस
टेक्निकल रिपेअरिंग कोर्सेस
मोबाईल, लॅपटॉप, कॉम्प्युटर हे आता दैनंदिन गरजेचे भाग आहेत. त्यामुळे या उपकरणांच्या दुरुस्तीचं कौशल्य शिकणं म्हणजे भविष्यासाठी सुरक्षित गुंतवणूकच म्हणावी.
का करावेत हे कोर्सेस:
- ३ ते ६ महिन्यांत टेक्निशियन बना
- छोटा व्यवसाय सुरू करा
- अनुभव वाढला की स्वतःचं सर्व्हिस सेंटर
- फक्त १२वी पुरेसं
- शहर, गाव – सर्वत्र संधी
कोर्सेसची यादी:
Mobile Repairing, Laptop Repairing, Chip Level, EMMC Programming, Hardware & Networking, CCTV Installation
शेवटी एक छोटा संदेश
गुण कमी मिळाले म्हणून निराश होऊ नका. तुमच्यातील स्किल्स, आत्मविश्वास आणि मेहनत – हेच तुमचं खरं बळ आहे. यश थोडं उशिरा येईल, पण नक्की येईल. गुण तुमचं भविष्य ठरवत नाहीत, पण तुमची जिद्द नक्की ठरवते की तुम्ही कुठपर्यंत जाऊ शकता.
FAQ:
प्र.१: CBSE बारावीत ५०% पेक्षा कमी गुण मिळाले तर काय करावं?
उ: ITI, डिप्लोमा, स्किल कोर्सेस किंवा ओपन युनिव्हर्सिटीमधून डिग्री करून नोकरी मिळवता येते.
प्र.२: ओपन युनिव्हर्सिटी म्हणजे काय?
उ: जिथे नियमित कॉलेजला जाण्याची गरज नसते. घरबसल्या शिक्षण घेता येतं.
प्र.३: कोणते ऑनलाईन कोर्स फायदेशीर आहेत?
उ: डिजिटल मार्केटिंग, कोडिंग, ग्राफिक डिझाइन, सोशल मीडिया मॅनेजमेंट हे कोर्सेस चांगले करिअर देऊ शकतात.
कमी गुण हे शेवट नसतात, ते फक्त नव्या सुरुवातीचं चिन्ह असतं. प्रयत्न करत रहा, शिकत रहा — यश एक दिवस तुमचं नाव घेऊन येईल.





