सारथी संस्था (Chhatrapati Shahu Maharaj Research, Training & Human Development Institute) ही महाराष्ट्र शासनाची संस्था असून मराठा, कुणबी समाजासाठी शिक्षण, रोजगार, शिष्यवृत्ती, कौशल्य विकास व महिला सक्षमीकरणासाठी विविध योजना राबवते असते . तुम्ही कश्याप्रकारे लाभ घेऊ शकता आणि अर्ज कसा करावा जाणून घ्या.
सारथी संस्था म्हणजे काय? – सामान्य नागरिकांसाठी संपूर्ण माहिती
महाराष्ट्र सरकारने समाजातील विशिष्ट घटकांच्या सर्वांगीण विकासासाठी अनेक योजना राबवल्या आहेत. त्यातील एक महत्त्वाची आणि लोकांसाठी अत्यंत उपयुक्त संस्था म्हणजे छत्रपती शाहू महाराज संशोधन, प्रशिक्षण आणि मानव विकास संस्था (सारथी), पुणे.
ही संस्था 25 जून 2018 रोजी स्थापन करण्यात आली असून ती महाराष्ट्र शासनाच्या नियोजन विभागाच्या अधिपत्याखालील नॉन-प्रॉफिट संस्था आहे. याचा मुख्य उद्देश आहे — मराठा, कुणबी, मराठा-कुणबी आणि कुणबी- मराठा समाजाच्या सामाजिक, शैक्षणिक आणि आर्थिक विकासाला चालना देणे.
सारथी संस्थेचे कार्य आणि उद्दिष्ट्ये
सारथी संस्थेचे काम केवळ शिष्यवृत्ती देणे किंवा प्रशिक्षण आयोजित करणे इतकेच मर्यादित नाही. ती संस्था समाजाच्या सर्वांगीण प्रगतीसाठी अनेक क्षेत्रात कार्य करते —
संशोधन, शिक्षण, कौशल्यविकास, रोजगार, उद्योजकता, महिला सक्षमीकरण, कृषी विकास, सामाजिक जागृती आणि सांस्कृतिक वारसा संवर्धन.
शिक्षण आणि विद्यार्थ्यांसाठी संधी
सारथी संस्था विद्यार्थ्यांसाठी विविध शिष्यवृत्ती व अधिछात्रवृत्ती योजना राबवते.
त्यातील सर्वात प्रसिद्ध योजना म्हणजे — “राजर्षी शाहू महाराज विदेश अधिछात्रवृत्ती योजना.”
या योजनेद्वारे पात्र विद्यार्थ्यांना परदेशात उच्च शिक्षण घेण्यासाठी आर्थिक मदत दिली जाते.
तसेच, सारथी विद्यार्थ्यांसाठी मार्गदर्शन केंद्रे, कौशल्य विकास कार्यक्रम आणि व्यक्तिमत्व विकास कार्यशाळा आयोजित करते.
शिक्षणात मागे राहिलेल्या विद्यार्थ्यांना पुढे येण्यासाठी ही संस्था खूप मोठा आधार ठरते.
महिला आणि युवक सक्षमीकरण
महिलांसाठी सारथी संस्था स्वावलंबन व आर्थिक प्रगतीचे विविध उपक्रम राबवते.
स्वयंरोजगार, व्यसनमुक्ती, साधे विवाह, हुंडामुक्त समाज आणि महिला हेल्पलाइन केंद्रे यांसारख्या योजना महिलांना आत्मनिर्भर बनवतात.
तर तरुणांसाठी उद्योजकतेचे प्रशिक्षण, व्यवसाय मार्गदर्शन आणि रोजगारविषयक कार्यक्रम आयोजित केले जातात.
कृषी व ग्रामीण विकास
सारथी संस्थेचे कार्य ग्रामीण भागातही सक्रिय आहे.
शेतकऱ्यांसाठी टिकाऊ शेती, कृषी प्रक्रिया, मार्केटिंग आणि कृषी पर्यटन यावर संशोधन आणि प्रशिक्षण दिले जाते.
ग्रामीण पर्यटन आणि शेतकरी सक्षमीकरणासाठी प्रकल्प राबवले जातात.
यामुळे ग्रामीण भागातील तरुणांना शेतीतूनही चांगले उत्पन्न मिळवण्याची संधी मिळते.
संशोधन, धोरण आणि सामाजिक जागृती
सारथी संस्था समाजातील समस्यांचा सखोल अभ्यास करते आणि शासनाला धोरणात्मक शिफारसी देते.
समता, बंधुता, स्त्री-पुरुष समानता, व्यसनमुक्ती, अंधश्रद्धा निर्मूलन, आणि धार्मिक सौहार्द या मूल्यांचा प्रसार करते.
तसेच, समाजसुधारक जसे की राजर्षी शाहू महाराज, महात्मा फुले, सावित्रीबाई फुले, गाडगेबाबा यांच्या विचारांचा प्रसार करण्यासाठी कार्यक्रम राबवले जातात.
ग्रंथालय आणि सांस्कृतिक प्रकल्प
सारथीने ‘राजर्षी शाहू राष्ट्रीय सार्वजनिक ग्रंथालय’ सुरू केले आहे, ज्यामध्ये विद्यार्थ्यांना अभ्यासासाठी उत्तम सुविधा दिल्या जातात.
इतिहास, समाजसुधारकांचे विचार, गड-किल्ले व सांस्कृतिक वारसा जपण्यासाठी संशोधन व डॉक्युमेंटेशन प्रकल्पही चालवले जातात.
सारथी संस्थेचा लाभ कसा घ्यावा?
- अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्या: www.sarthi-maharashtragov.in
- शिष्यवृत्ती, प्रशिक्षण व रोजगार कार्यक्रमांची माहिती नियमितपणे तपासा.
- पात्रता अटी आणि आवश्यक कागदपत्रे पाहून ऑनलाईन अर्ज करा.
- संस्थेच्या सोशल मीडियावर किंवा सूचना फलकावर येणाऱ्या नवीन प्रकल्पांची माहिती घ्या.
निष्कर्ष
सारथी संस्था ही केवळ शासकीय यंत्रणा नाही, तर समाज परिवर्तनासाठी कार्य करणारा एक सामाजिक पूल आहे.
ती शिक्षण, रोजगार, संशोधन, आणि सामाजिक जागृती या माध्यमातून मराठा समाजाला नवसंजीवनी देत आहे.
जर आपण मराठा, कुणबी, मराठा-कुणबी किंवा कुणबी- मराठा समाजातील असाल, तर सारथी संस्था तुमच्या प्रगतीसाठी अनेक दारे उघडते.
योग्य माहिती मिळवा, अर्ज करा आणि राजर्षी शाहू महाराजांच्या आदर्शांनी प्रेरित या उपक्रमाचा लाभ घ्या.
FAQ
Q1. सारथी संस्था म्हणजे काय?
सारथी म्हणजे “छत्रपती शाहू महाराज संशोधन, प्रशिक्षण व मानव विकास संस्था,” जी महाराष्ट्र शासनाच्या नियोजन विभागांतर्गत कार्यरत आहे. ही संस्था मराठा, कुणबी आणि मराठा-कुणबी समाजाच्या शिक्षण, रोजगार आणि सामाजिक विकासासाठी विविध योजना राबवते.
Q2. सारथी संस्थेचा लाभ कसा घ्यावा?
सारथीच्या अधिकृत संकेतस्थळावर www.sarthi-maharashtragov.in भेट द्या, तेथील शिष्यवृत्ती व प्रशिक्षण योजनांची माहिती तपासा आणि पात्रतेनुसार ऑनलाईन अर्ज करा. विद्यार्थ्यांना व नागरिकांना मोफत मार्गदर्शन व शैक्षणिक मदत मिळते.
हे पण वाचा
MSCE Pune कडून मोठी घोषणा: शिष्यवृत्ती, MAHA TET आणि TAIT परीक्षा अपडेट्स जाहीर
10वी आणि 12वी नंतर क्रीडा क्षेत्रात करिअर – अभ्यासक्रम, पात्रता आणि संस्था
