यंदा तुळशी विवाह कधी, का आणि कसा करतात

🪔 तुळशी विवाह 2025: यंदा तुळशी विवाहाची सुरुवात 2 नोव्हेंबर पासून होत आहे

तुळशी विवाह 2025 कधी आहे?

हिंदू पंचांगानुसार यंदा तुळशी विवाहाची सुरुवात 2 नोव्हेंबर 2025 पासून होत आहे आणि 5 नोव्हेंबर 2025 (त्रिपुरारी पौर्णिमा) रोजी याची समाप्ती होणार आहे.
या कालावधीत कोणत्याही दिवशी तुळशी विवाह करू शकता. मात्र, कार्तिक शुद्ध द्वादशी ला तुळशी विवाह ( Tulsi Vivah) करण्याला विशेष महत्व दिले जाते.

तुळशी विवाह का करतात?

धर्म आणी शास्त्रानुसार तुळशी देवी ही भगवान विष्णूची प्रियतम आहे. कार्तिक महिन्यात तुळशी आणि श्रीकृष्ण (किंवा शाळिग्राम) यांचा विवाह लावला जातो.
असे मानले जाते की ज्या घरात तुळशी विवाह केला जातो, त्या घरातील लग्नाच वय झालेल्या मुला-मुलींचे विवाह लवकर जमतात आणि घरात आनंद आणि समृद्धी वाढते.

तुळशी विवाह कसा करतात?

पूजा तयारी:
घरातील देवघर किंवा अंगणातील तुळशीच्या वृंदावनाची सजावट केली जाते.
गेरू आणि चुन्याने रंगरंगोटी करून “श्रीकृष्ण देवसावळा” असे नाव लिहिले जाते.
पूजा विधी:

तुळशीला आणि श्रीकृष्णाला हलद, कुंकू, गंध, अक्षता अर्पण करतात.
तुळशीला नवीन वस्त्र परिधान करतात.
मिठाई, फुलं, फळं आणि दीप प्रज्वलित करून मंगलाष्टक म्हणतात.
काहीजण शाळिग्रामाशी तुळशीचा विवाह लावतात.
पूजा पूर्ण झाल्यावर प्रसाद वाटप करतात.

कन्यादान आणि आरती:
तुळशीला घरातील कन्या मानून तिचे कन्यादान श्रीकृष्णाला केले जाते आणि नंतर आरती केली जाते.

तुळशी विवाहाची कथा

पुराणानुसार जालंधर असुराची पत्नी वृंदा अतिशय पतिव्रता होती. तिच्या पतिव्रतेच्या प्रभावामुळे देवतांना जालंधराचा पराभव करणे अशक्य झाले.
भगवान विष्णूंनी तिचा पती असल्याचे भासवून वृंदेचे पतिव्रत्य भंग केले. सत्य समजल्यावर संतप्त वृंदेने विष्णूंना शाप दिला –
“तू दगड होशील आणि मी तुळशी वनस्पती म्हणून पृथ्वीवर जन्म घेईन.”
नंतर भगवान विष्णूंनी तुळशीशी विवाह केला आणि त्या दिवसापासून तुळशी विवाह परंपरा सुरू झाली.

तुळशीचे धार्मिक आणि शास्त्रीय महत्व

तुळशीला पवित्रता, आरोग्य आणि अध्यात्मिक ऊर्जा यांचे प्रतीक मानले जाते.
तुळशीचे पान विष्णूला अर्पण केल्याने पाप नष्ट होतात असे शास्त्र सांगते.
तुळशी वायूतील प्रदूषण शोषून ऑक्सिजन सोडते – हे वैज्ञानिकदृष्ट्या सिद्ध झाले आहे.
त्यामुळे प्रत्येक घरात तुळशीचे रोप ठेवणे अत्यंत शुभ मानले जाते.

तुळशीची काळजी कशी घ्यावी?

तुळशीचे रोप सतत हिरवे आणि ताजे ठेवण्यासाठी दररोज पाणी द्या.
तुळशीभोवतालचा परिसर स्वच्छ ठेवा.
जर तुळशीचे रोप सुकले असेल तर ते उपटून नवीन तुळशी लावा.
तुळशीचे दर्शन, स्पर्श, ध्यान आणि सेवन केल्याने आयुष्य शुद्ध होते असे मानले जाते.

निष्कर्ष

तुळशी विवाह हा धार्मिक, वैज्ञानिक आणि सामाजिक दृष्टीने अत्यंत पवित्र सोहळा आहे.
तो केवळ श्रद्धा आणि परंपरेचे प्रतीक नाही, तर आध्यात्मिक शुद्धतेचा आणि आरोग्यदायी जीवनशैलीचा संदेश देणारा उत्सव आहे.
म्हणून यंदा 2 ते 5 नोव्हेंबर दरम्यान आपल्या घरात श्रद्धेने तुळशी विवाह साजरा करा आणि पवित्र ऊर्जेचा लाभ घ्या.

FAQ

1. तुळशी विवाह 2025 मध्ये कधी आहे?

उत्तर: यंदा तुळशी विवाहाची सुरुवात 2 नोव्हेंबर 2025 पासून होत आहे आणि 5 नोव्हेंबर 2025, म्हणजेच त्रिपुरारी पौर्णिमा रोजी समाप्त होईल. या कालावधीत कोणत्याही दिवशी तुळशी विवाह साजरा केला जाऊ शकतो.

2. तुळशी विवाह कसा करतात?

उत्तर: तुळशी आणि भगवान श्रीकृष्ण (किंवा शाळिग्राम) यांचा विवाह लावला जातो.
तुळशीच्या वृंदावनाची सजावट केली जाते, तिला नवीन वस्त्र घालतात, फुले, मिठाई, गंध, कुंकू अर्पण करतात, मंगलाष्टक म्हणतात आणि शेवटी प्रसाद वाटप करतात. काही घरांमध्ये तुळशीचे कन्यादान देखील केले जाते.

3. तुळशी विवाहाचे महत्व काय आहे?

उत्तर: तुळशी विवाह हा भगवान विष्णू आणि तुळशी देवीच्या पवित्र मिलनाचा उत्सव आहे.
ज्या घरात तुळशी विवाह होतो, त्या घरात सौख्य, समृद्धी, आणि उपवर मुला-मुलींचे विवाह लवकर होतात असे मानले जाते.
तसेच, तुळशी ही एक औषधी वनस्पती असल्याने तिचा घरात वावर आरोग्यासाठीही अत्यंत फायदेशीर असतो.

तुळशी आरती : जय जय तुळशी माता

🌿 जय जय तुलसी माता 🌿

जय जय तुलसी माता,
सुखदाता तू जगता ।
सर्व योगांवर श्रेष्ठ तुझी सत्ता,
सर्व रोगांवर उपचार तुझा हाता ।
रोगरुजांपासून रक्षण करते,
भवसागरातून तारते माता ।
जय जय तुलसी माता ॥

वटपुत्री तू श्यामा सुंदर,
सूरवल्ली, ग्राम्येश्वरी अंबर ।
विष्णुप्रिया जे सेवा करती,
ते नर तरती भवसिंधु पार ।
तूच करुणामयी, पवित्र ज्वाला,
जय जय तुलसी माता ॥

हरीच्या शिरावर तू विराजते,
त्रिभुवन तुझे वंदन करते ।
पतित जनांची तू तारिणी,
तुझ्या कीर्तीने जग नमतें ।
तूच भक्तांची आशा माता,
जय जय तुलसी माता ॥

विजनात जन्म तुझा झाला,
दिव्य भवनात आगमन झाला ।
मानव लोक तुझ्यामुळे धन्य,
सुख-संपत्तीचा तूच झरा झाला ।
भक्त तुझ्या कृपेने हसता,
जय जय तुलसी माता ॥

हरीला तू अतिप्रिय वाटते,
श्यामवर्ण तुझे मोहून टाकते ।
प्रेम अनोखे, बंध अद्भुत,
तूच त्यांच्या हृदयी वसते ।
प्रेमनाते हे अविचल माता,
जय जय तुलसी माता ॥