पोलिसांच्या गणवेशावर असलेली दोरी का असते? जाणून घ्या तिचा खरा उपयोग
आपण टीव्हीवर किंवा वर्तमानपत्रांमध्ये अनेकदा चोरी, दरोडा, खून यासारख्या घटनांच्या बातम्या वाचतो किंवा पाहतो. अशा प्रत्येक घटनांमध्ये पोलिसांचा सहभाग हमखास असतो. गुन्हेगारांना पकडणे, नागरिकांची सुरक्षा करणे आणि कायदा-सुव्यवस्था राखणे हे पोलिसांचे मुख्य काम असते. आपल्याला घरी शांत झोप घेता येते, हे फक्त पोलिसांच्या मेहनतीमुळेच शक्य होते.
आपल्यापैकी अनेकांनी पोलिसांना प्रत्यक्ष पाहिले असेल, पण त्यांच्या गणवेशाकडे कधी बारकाईने लक्ष दिले आहे का? पोलिसांच्या खांद्यावर एक विशेष प्रकारची दोरी असते. अनेकांना वाटते की ती केवळ गणवेशाचा भाग आहे, पण त्यामागे एक ठोस कारण आणि उपयोग असतो.
चला तर मग जाणून घेऊया — पोलिसांच्या खांद्यावर असलेली ही दोरी म्हणजे काय? तिचं नाव काय आहे आणि ती का वापरली जाते?
ही दोरी म्हणजे काय?
पोलिसांच्या गणवेशावर असलेली ही दोरी फक्त डिझाइनसाठी नाही. या दोरीला इंग्रजीत “लॅनयार्ड” (Lanyard) असं म्हणतात. लॅनयार्ड हा पोलीस खात्याचा एक अत्यंत महत्त्वाचा भाग आहे. ही दोरी सामान्यतः खांद्यावरून जात असते आणि ती पोलिसाच्या शर्टाच्या खिशात असलेल्या शिट्टीला जोडलेली असते.
होय, शिट्टी. तुम्ही योग्य वाचलं. ही दोरी शिट्टीला जोडलेली असते, जी पोलिस आपल्या खिशात ठेवतात. शिट्टीचा उपयोग पोलिस विविध कारणांसाठी करतात आणि ती एक प्रकारचं संपर्क साधन म्हणून काम करते.
लॅनयार्डचा उपयोग काय आहे?
लॅनयार्डचा मुख्य उद्देश आहे — आपत्कालीन प्रसंगी शिट्टीचा उपयोग सोपं करणं. पोलिसांना जेव्हा एखादी गडबड दिसते, एखादं वाहन थांबवायचं असतं, किंवा इतर पोलिसांना सतर्क करायचं असतं, तेव्हा ते खिशातील शिट्टी काढून ती वाजवतात.
ही शिट्टी एका विशेष ध्वनीसह इशारा देते. जसे की:
रस्त्यावर एखादी गडबड असेल
वाहन थांबवायचं असेल
कोणाला सतर्क करायचं असेल
परेड किंवा मिरवणुकीमध्ये आदेश द्यायचे असतील
अशा वेळी शिट्टीचा उपयोग तात्काळ आणि प्रभावी असतो. ही शिट्टी खिशात ठेवलेली असते आणि लॅनयार्डमुळे ती सहज काढता येते आणि हरवण्याचा धोका राहत नाही.
शिस्तीचं प्रतीक
लॅनयार्ड हे केवळ एक साधन नसून, ते पोलिसांच्या शिस्तीचं आणि ओळखीचंही प्रतीक आहे. प्रत्येक पोलीस शिस्तबद्ध असतो आणि त्याचा गणवेश त्याची जबाबदारी दर्शवतो. लॅनयार्ड गणवेशाचा एक नियमित भाग आहे, ज्यामुळे पोलीस अधिक परिपूर्ण आणि सुसज्ज दिसतो.
काही राज्यांमध्ये किंवा विभागांमध्ये लॅनयार्ड वेगवेगळ्या रंगांचे असू शकतात. जसे की पांढरं, निळं, किंवा पिवळं. काही वेळा पोलीस अधिकाऱ्याच्या पदानुसारही त्याचा रंग ठरतो.
आधुनिक काळातील बदल
आजच्या युगात जिथे वॉकी-टॉकी, वायरलेस आणि मोबाईल फोन यांचा वापर वाढला आहे, तिथे शिट्टीचा वापर तुलनेत कमी झाला आहे. पण तरीही अनेक प्रसंगी – विशेषतः मिरवणूक, परेड, ट्रॅफिक कंट्रोल, किंवा शाळा परिसरात – शिट्टीचा वापर अजूनही केला जातो. त्यासाठी लॅनयार्ड अजूनही आवश्यक असते.
Purpose of Rope in Police Uniform
निष्कर्ष –
बहुतेक वेळा आपण पोलिसांच्या गणवेशाकडे केवळ वरवर पाहतो आणि त्यांच्या खांद्यावर असलेल्या या दोरीकडे अर्थातच लॅनयार्डकडे दुर्लक्ष करतो. आपल्याला वाटतं की ही दोरी केवळ गणवेशाचा सौंदर्यपूर्ण भाग आहे, पण प्रत्यक्षात ती त्यापेक्षा खूप महत्त्वाची आणि उपयोगी आहे.
ही दोरी म्हणजे पोलिसांच्या कर्तव्यातील तत्परता, सजगता आणि शिस्तीचं जणू जिवंत उदाहरण आहे. लॅनयार्डचा मुख्य उद्देश म्हणजे खिशात ठेवलेली शिट्टी सुरक्षित ठेवणे आणि गरजेच्या वेळी तात्काळ वापरणे. पोलिसांची नोकरी ही संकटसमयी निर्णय घेण्याची असते, आणि अशा वेळी वेळ वाचवणारी ही दोरी अत्यंत उपयुक्त ठरते.
आजच्या डिजिटल युगात जरी वायरलेस उपकरणं, मोबाईल्स यांचा वापर वाढला असला, तरी लॅनयार्ड आणि शिट्टीचे महत्त्व आजही कमी झालेले नाही. विशेष प्रसंगी, परेडमध्ये, किंवा गर्दीच्या ठिकाणी शिट्टीचा आवाज आजही प्रभावी सूचना म्हणून वापरला जातो.
पोलिसांच्या खांद्यावरची दोरी म्हणजे केवळ एक वस्तू नाही, तर त्यांची तत्परता आणि कर्तव्यनिष्ठेचं जिवंत प्रतीक आहे.
